Mevcut Durum

TUIK 2006 verilerine göre Türkiye genelinde 18 yaşından önce evlenen kadınların oranı %32’dir. Resmi nikâhsız evlenme oranı Türkiye’de %4 iken, Güneydoğu Anadolu’da bu oran %17’dir. Resmi kayıtlara geçmemesi nedeniyle çoğu tespit edilemeyen erken evliliklerin Güneydoğu’da yüksek olduğu yapılan saha çalışmalarında ortaya çıkmaktadır. (Kaynak: TUİK 2006)

Projenin Hedefledikleri

• Muş ve Van’da;
  • Hane toplantıları ile 1250 genç kadının erken yaşta evlilik konusunda bilinçlenmeleri sağlanacak.
  • Film gösterimleri ve seminerler ile toplumda farkındalık yaratılacak.
  • İletişim kampanyası ile konuya dikkat çekilecek.

Proje Sonuçları

• Kamu ve STK temsilcilerinden 80 kişinin katılımıyla projenin açılışı gerçekleştirildi.
• Sabancı Vakfı desteği ile proje broşürü, afiş ve billboard ilanları hazırlandı, Muş’un dikkat çeken yerlerine afiş ve ilanlar asıldı.
• Film gösterimi, seminer ve görsel materyallerle Muş genelinde farkındalık yaratıldı.
• Çocuk evliliklerinin yaygın görüldüğü mahallelerde yapılan hane toplantıları ile 1.250 kadın, çocuk evlilikleri konusunda bilgilendi.
• Kamu ve sivil toplum kuruluşları ile lise ve üniversitelerde toplam 5.570 kişide konuyla ilgili duyarlılık oluşturuldu.
• 670 muhtar, jandarma ve imam çocuk evliliklerini önleme konusunda bilgilendirildi.

Katılımcı Görüşü

Proje Koordinatörü "Ev ziyaretlerinde çok acı hikayelerle de karşılaştık. Bir kadın 12 yaşında evlendirilmiş, 3 çocuğu olmuş. Sonrasında eşi ölmüş ve eşinin kardeşi ile evlendirilmiş. 5 yıl sonra eşi psikolojik problemler yaşamaya başlamış ve ardından kendisinin de psikolojisi bozulmuş. Dönem dönem tedavi altına alınmış. İki tane engelli çocukları var. 3 çocuğu yetiştirme yurduna verilmiş. Aile dağılmış ve kimse ona sahip çıkmamış. Bu sorunların temelinde hep erken evlilikler yatıyordu."

Saha Koordinatörü "Seminerlerde gördük ki tarafların hepsi erken evliliğe şahit olduklarını kabul ediyorlar. İmam 'Nikahı kıydım', muhtar 'Göz yumdum', jandarma, 'Gördüm ama yasaların altı boş diye müdahale etmedim' diyor. Burada herkesin kendince haklı bir savunması var. Örneğin, jandarma görevlisi ilginç bir olay anlattı. Bir köyde çocuk evliliği oluyor diye ihbar alıp gidiyorlar. Tüm köy ağızbirliği etmişçesine reddediyor. Jandarma görevlisi düğünü görüyor, muhtar 'Kendi aramızda eğlence' diyor, elleri kınalı kızı görüyor, imam 'Nikah olsa benim haberim olur' diyor, köylüler susuyor. Tanık olmayınca, konuşan olmayınca, gelin ile damat ortaya çıkartılmayınca bir şey yapamadan dönüyorlar."

Psikolog "Çalışmalarda şunu gördük. Birçokları [çocuk gelinler] bu durumu normalleştirmiş. Kız kardeşleri, anneleri, teyzeleri de erken yaşta evlendirildi diye sıradan görmüşler. İtiraz etmek akıllarına gelmemiş. Ama büyük bir travma yaşıyorlar. Kendi çocuklarını büyütürken aynı sıkıntıları çekiyorlar. Nasıl davranacaklarını bilmiyorlar. Çalışmalarımızda, görüşmelerimizde onlara bu konularda yardımcı olmaya çalıştık. Erken evlenmenin normal olmadığını, yarattığı sorunları anlattık. Hepsinin değişimini gözlerinde gördük."