Mevcut Durum

Engelli çocukların bireysel gelişimlerini ve toplumla bütünleşmelerini en üst düzeyde sağlamak üzere benimsenen ilke, bu çocukların akranlarıyla birlikte aynı eğitim ortamlarında eğitim alması anlamına gelen kaynaştırma eğitimidir. Şu anda Türkiye’de ilköğretim kademesinde kaynaştırma yoluyla eğitim alan 70 binin üzerinde öğrenci bulunmaktadır. Türkiye'de ilk ve ortaöğretim kurumlarına kayıtlı 15 milyon civarında öğrenci bulunmakta ve engelli öğrencilerin oranı %1'in altındadır. Bu durumda, Türkiye’de engelli çocukların en iyi olasılıkla ancak dörtte birinin okullaşmış olduğu, okullarda eğitim alan engelli çocukların da kısıtlı imkânlara erişimi olduğu çıkarsamasında bulunmak mümkündür. (TOHUM, 2009)

Projenin Hedefledikleri

• Kaynaştırma eğitimi modeli projesi, İstanbul’da 3 pilot okulda:
  • 150 ilkokul öğretmeni “sınıf içi kaynaştırma” konusunda 6 günlük bir programla eğitilecek.
  • Eğitim alan 30 öğretmen TOHUM okullarında ve kendi okullarında uygulamalı rehberlik desteği alacak.
  • 3000 öğrenci, öğretmen ve veliye yönelik kaynaştırmalı eğitim konusunda farkındalık seminer ve şenlikleri düzenlenecek.
  • “Kaynaştırma Eğitimi Modeli” hazırlanıp 400 kurum ile paylaşılacak.
• Kaynaştırmalı eğitim hakkında dünyada iyi örnekler, Türkiye’nin mevcut durumu ve bu pilot çalışmanın sonuçlarına dayalı somut öneriler içeren raporlar Milli Eğitim Bakanlığı’na sunulacak.

Proje Sonuçları

• Kaynaştırma eğitiminin iyileştirilmesi için seçilen 3 pilot okulda Destek Modeli uygulamaları yapıldı. Bu model uygulaması kapsamında aşağıdaki faaliyetler yürütüldü:
  • 3 ilköğretim okulunda, 140 öğretmen kaynaştırma eğitimi konusunda 5 günlük Eğitim Seminerlerine katıldı.
  • Eğitim alan öğretmenler arasından her okuldan 10 olmak üzere, toplam 30 öğretmen seçilerek, Tohum Okulları’nda Yerinde Uygulamalı Eğitimlere katıldı.
  • 3 okulun rehber öğretmenleri için, atölye çalışması formatında 2 gün süren Ek Eğitimler düzenlendi.
  • Uygulamalı eğitimlere katılan 30 öğretmene sınıf içinde Özel Eğitim Danışmanlığı verildi. Özel eğitim danışmanlığını takiben, yerinde ziyaretler, rehber öğretmenlerle görüşmeler ve süpervizyon toplantıları yapıldı.
  • 3 okulda veli ve öğrencilere ulaşmak için toplamda 3750 kişiye ulaşılan Şenlikler düzenlendi. 150 velinin katıldığı Seminerler yapıldı.
  • 3 okulda bulunan öğrencilerle Empati Çalışmaları yapıldı. Engelli akranlarının daha iyi anlaşılması için resim yarışması ve etkinlikler düzenlendi.
• Kaynaştırma eğitimi konusunda Milli Eğitim Bakanlığı kapsamında lobi yapılarak, eğitimin yaygınlaştırılması için çeşitli raporlar hazırlandı. Bu raporlar şöyle:
  • Türkiye’de Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitimin Durumu Raporu için tıklayınız…
  • Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitimde Dünya’dan ve Türkiye’den İyi Örnekler Raporu için tıklayınız…
  • Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim Destek Modeli Kılavuzu için tıklayınız…
  • Türkiye’de Kaynaştırma/Bütünleştirme Yoluyla Eğitim: Politika analizi ve Öneriler Raporu
• Proje uygulayıcısı Tohum Otizm Vakfı ve proje ortağı Eğitim Reformu Girişimi kaynaştırma eğitimi konusunda modeli tanıtmak ve yaygınlaştırmak için karar vericilerle toplantılar yaptı.

Katılımcı Görüşü

Öğrenci Velisi "Ben çocuğumu her gün okula götürüp getiriyorum. Kızımın sınıfında engelli öğrenci yok, ama ben bugüne kadar okulda 10'a yakın engelli öğrenci bulunduğunu bile bilmiyordum. Sayı görülmeyecek gibi değilmiş, utandım bu durumumdan. Bu verilen haklar seminerinde engellilerin hastanede bile öncelik sırası olduğunu öğrendim. Bunları bizlerin de bilmesi gerekir."

Öğrenci Velisi "Benim oğlum 3. sınıfta, engelli çocuk yok kendi sınıfında. Fakat benim bir yakınım var, yeğeninin fiziksel engeli var. Devletten maaş alabileceklerini bildiklerini sanmıyorum, kendilerinden hiç böyle bir şey duymadım. Benim bugün öğrendiğim bu hakkı onlara ileteceğim. Öğrenince sevineceklerini düşünüyorum, çünkü maddi zorluk çekiyorlardı."