Bir Varmış Sur Oynarmış

Mevcut Durum

Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yaşayan çocukların çatışma sürecine maruz kalmaları nedeniyle çocuklarda kaygı, korku, güvensizlik, nefret ve düşmanlaştırma, şiddetin normalleşmesi, kendi aralarında şiddet uygulama gibi olumsuz duygu ve davranışların ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Çatışma ortamından etkilenen çocukların yaşadıkları travmayı atlatabilmeleri, kendileri ve farklılıklarla barışabilmeleri ve toplumsal barışa dair güvenin yeniden sağlanabilmesi için çocukların yaşamış oldukları olumsuz sürecin etkilerini azaltmasına destek olacak çalışmalar gerçekleştirilmelidir.

Projenin Hedefledikleri

• Proje ortağı ile İstanbul ve Diyarbakır’da 3’er günlük deneyim paylaşımı ve yöntem geliştirme atölyeleri gerçekleştirilecek.
• Çocukları kendi mahallelerinde geçen ve geçmişteki kültürel çeşitliliği bugüne taşıyan masallar ve şarkılarla buluşturmaya yönelik, çocukların Diyarbakırlı masalcı ve dengbejlerle her ay bir araya gelecekleri masal geceleri düzenlenecek.
• İlkokul, ortaokul ve lise çağındaki 75 çocukla, yaş grubuna göre farklı metotlar kullanılarak sözlü tarih atölyeleri gerçekleştirilecek.
• Sözlü tarih yöntemiyle ilkokul çağındaki çocuklar tarafından kayıt altına alınan oyunlar yine çocuklarla beraber uygulanabilir hâle getirilecek.
• Ortaokul çağındaki çocuklar, sözlü tarih yöntemiyle elde edilen veriler yardımıyla Sur’un çeşitli mekânlarında geçen, kültürel zenginliği yansıtacak bir masal yazacak ve masal tiyatroya uyarlanıp sahnelenecek.
• Lise çağındaki çocuklar Sur’un eski kültürel çeşitliliğini gösteren hafıza mekânlarını ziyaret edecek, kültürel çeşitliliği ve toplumsal barış anlayışını barındıran bir tiyatro oyunu yazıp sahneleyecekler.

Proje Sonuçları

• Proje ortağı ile İstanbul ve Diyarbakır’da 3’er günlük deneyim paylaşımı ve yöntem geliştirme atölyeleri gerçekleştirildi.
• Çocukların Diyarbakırlı dengbejler ve masal anlatıcıları ile bir araya geldiği 6 masal gecesi düzenlendi.
• İlkokul seviyesinde; 15 çocuk Sur’da oynanan çocuk oyunlarını yetişkinlerden sözlü tarih yöntemi ile öğrendiler ve kayıt altına aldılar.
• Ortaokul seviyesinde; 26 çocuk sözlü tarih yöntemi ile yetişkinlerden masal ve hikayeleri dinlediler ve kayıt altına aldılar.
• Lise seviyesinde; 13 çocuk Sur tarihini sözlü tarih yöntemi ile yetişkinlerden dinlediler ve kayıt altına aldılar.
• İlkokul ve ortaokul grubunun topladığı oyunların ve masalların haritalandırılması yapıldı ve toplanan masallar toplumsal cinsiyet atölyesinde çocuklar ile dönüştürülerek kitaplaştırıldı.
• Lise grubundaki çocuklar etnik kimlikleri, unutulmaya yüz tutmuş meslekleri ve kültürel motifleri araştırdı ve 4 grubun ortaklaşa yazdığı ve seslendirdiği bir orta oyunu sahneledi.

Faydalanıcı Çocuk “Ben Sur’un mimarisini almıştım, yapıtaşları ve bazalt taşlarını Karacadağ efsanesine bağlı olarak neden bunlar kullanılır, erkek taş, dişi taş nedir. Taş yapılar, eyvanlar vardı, Mardin ve Diyarbakır evlerinde kullanılan. Bunlar çok ilgimi çekmişti”

Faydalanıcı Çocuk “Ben bazı yapıların çok gereksiz olduğunu düşünüyordum, köprüler falan, ama sonra tarihini öğrenince ilgimi çekmeye başladı.”