Kentime Değer

Mevcut Durum

Ülkemiz hızlı bir kentleşme süreci yaşamaktadır. Dünya Bankası verilerine göre (2019), Türkiye’de nüfusun yüzde 76’sı kentsel alanlarda yaşamaktadır. Hızlı kentleşme beraberinde, trafik sıkışıklıkları, yeşil alanların tahrip edilmesi, çevre ve hava kirliliği, pahalılaşan konutlar, yoksulluk ve yalnızlaşan insan profili, hak ihlalleri gibi olumsuzlukları da beraberinde getirmektedir. Kentlerde yaşayan insan sayısının artmasıyla, kent sakinlerinin ihtiyaçları da çeşitlenmektedir.

TÜİK (2019) rakamlarına göre 15-24 yaş arası yaklaşık 13 milyon genç vardır. Bununla birlikte gençlerin karar alma mekanizmalarına ne kadar ulaşabildikleri tartışmalıdır. Genç nüfusunun yoğun olduğu Eskişehir ve İzmir’de, kentte yaşayanların çeşitlenen ihtiyaçlarına yönelik çözüm üretme süreçlerinde gençlerin katılımının artmasına, bunun için de gençlerin kent hakkı kapsamında kendilerini geliştirebilecekleri alanlara ihtiyaç vardır.

Projenin Hedefledikleri

• İzmir ve Eskişehir’de proje katılımcılarıyla tanışma toplantısı düzenlenecek.
• 50 gencin katılımıyla 17 haftalık “Online Kent Hakkı Okulu” düzenlenecek.
• Kent Hakkı Okulu katılımcıları her haftanın konu başlığına göre gruplar hâlinde sivil izleme gerçekleştirecek.
• Eskişehir ve İzmir’de yaşayan bireylerin katılımıyla kent forumları düzenlenecek.
• Daha katılımcı ve genç dostu şehirler için atılması gereken adımların gündem olarak yer alacağı eylem planı geliştirilecek.
• Proje katılımcılarıyla beraber gerçekleştirilecek Hayalimdeki Şehir Kampı’yla planın son hali verilerek projeni sonrası için yol haritası oluşturulacak.

Proje Sonuçları

• İzmir ve Eskişehir'den açık çağrı yoluyla belirlenen 24 gönüllü genç ve dört kamu çalışanı “Kent Hakkı Okulu” adlı dört aylık online eğitim programına katılarak ekoloji, barınma, erişilebilirlik, güvenlik, toplumsal cinsiyet gibi kente dair konuları uzmanlar eşliğinde farklı perspektiflerden ele alma fırsatı buldu.
• Katılımcı gençler eğitim programına paralel olarak kent hakkının günlük hayatta nasıl uygulandığını tespit etmek için saha çalışmaları yaptılar. Sokağa çıkıp belli bir konuda gözlem yapmak, yerel yönetimler tarafından yayımlanan stratejik planlar veya faaliyet raporlarını incelemek, röportajlar yapmak gibi faaliyetler ile veri topladılar. Toplanan veriler farklı temalar altında Kentsel Haklar İzdüşüm Raporu’nda bir araya getirildi.
• Saha çalışmalarının ardından Hayalimdeki Şehir Kampı’nda bir araya gelen gençler ve belediye personelleri veriler üzerine çalışarak gençlere, yerel yönetimlere ve sivil topluma yönelik olmak üzere üç bölümden oluşan bir eylem planı oluşturdular.
• Hayalimdeki Şehir Kampı’na katılan gençler daha sonra Eskişehir ve İzmir’de kentte yaşayan başka gençlerin de fikir ve görüşlerini almak için kent forumları düzenlediler.
• Kent Hakkı Okulu ve sivil izleme faaliyetlerine katılan gençler, kente dair haklar üzerine düşünürken erişilebilirlik, toplumsal cinsiyet eşitliği, eğitim hakkı, barınma hakkı gibi birçok konuda perspektifini geliştirme imkânı buldu.
• Bir yıllık proje deneyiminin sonunda tüm aşamalar dokümante edilerek “Kentime Değer Modeli” sivil toplum kuruluşları ve belediyelerin kullanımına uygun bir örnek uygulama olarak sunuldu. Aynı modeli uygulamak isteyen kurumların kente dair farklı konu başlıklarına ilişkin tartışma konularına ve sivil izleme uygulaması için örnek sorulara derneğin internet sitesi üzerinden erişilmesi mümkün hâle geldi.

Proje Katılımcısı Bir Genç “Konak Belediyesi’nin kadınlara yönelik açtığı eğitim ve hobi amaçlı kursların toplumsal cinsiyet rollerini sürdürmeye yönelik olduğunu fark ettim. Kadınların sabit gelir elde edebilecekleri meslek gerekliliklerini kazanmaya yönelik değil, aile bütçesine katkıda bulunabilecekleri hobiler elde etmelerine yönelik faaliyetler gerçekleştirilmekte.”

Proje Katılımcısı Bir Genç “Kısa mesafede bile sağlıklı bir birey olarak yaya yolculuğumda birçok fiziki engelle karşılaştım. Kenti daha erişebilir kılmak için iyileştirmelerin yapılması şart.”

Proje Katılımcısı Bir Genç “Bir sorunumuz var, gelin birlikte bir çözüm bulalım ya da yaşadığımız kenti daha yaşanılabilir kılalım diyerek gençleri bir araya getirebileceğimizi hiç düşünmemiştim. Hiç gelmezler diye tahmin etmiştim. Oysaki benim düşüncemin tam tersi ortaya çıktı. Benim sorun olarak düşündüğüm şey başkaları için de oldukça önemliymiş. Bu benim için bir kırılma yarattı.”