Türk İşaret Dili Kullanan Sağır Çocuklar için İkidilli Okuma Gelişimi Uygulamaları

Mevcut Durum

Birçok batı ülkesinde sağır çocukların dil, eğitim ve bilişsel gelişimlerini sağlayacak uygulamalar bulunmasına Türkiye’de okul öncesi sağır çocuklara yönelik görsel eğitim malzemesi çok kısıtlıdır. Bu durum, sağır çocukların bilgi dağarcığının, okuma becerilerinin, dil ve bilişsel becerilerinin yeterince gelişememesine sebep olmaktadır. Sağır çocukların Türk İşaret Dili ve Türkçe dillerini geliştirmelerine destek olacak, yaratıcılıklarını destekleyecek, ileriki eğitim ve sosyal yaşamlarına katkıda bulunacak materyallere ihtiyaç duyulmaktadır.

Projenin Hedefledikleri

• Türk İşaret Dili ve Türkçe ikidilli iki adet çocuk öyküsü hazırlanacak. Öyküler ASL+İngilizce'ye çevrilecek.
• İşaretçiler çocuk öyküsü anlatımı konusunda eğitim alacak.
• Öykünün çizimi, grafik tasarımı hazırlanacak ve videolar montajlanacak.
• Öğretmenlerin sınıfta materyal olarak kullanabilmesi için örnek ders planları hazırlanacak.

Proje Sonuçları

• Türk İşaret Dili (TİD) ve Türkçe ikidilli, Android ve IOS ile uyumlu çocuk öykü kitabı uygulaması geliştirildi.
• Keloğlan Gemi Mühendisi başlıklı özgün bir Keloğlan öyküsü yazıldı ve çizildi. Öykü; TİD, Türkçe, Amerikan İşaret Dili ve İngilizceye çevrildi. Türkiye İşitme Engelliler Derneği’nin öykü uygulamasına ve Gallaudet Üniversitesi VL2 Storybook öykü uygulamasına entegre edildi.
• Gallaudet Üniversitesi tarafından geliştirilen Baobab öyküsü ise TİD ve Türkçeye çevrildi.
• Her iki öykü için bir değerlendirme soru seti geliştirildi, çocukların öğrendiklerini pekiştirmeleri sağlandı.
• Öyküler 4.000’den fazla kez indirildi.
• Boğaziçi Üniversitesi ortaklığı ile TİD ve Türkçe ikidilli eğitim materyali geliştirmeye dair tecrübelerin aktarıldığı bilimsel bir makale yayımlandı.
• Proje, T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının düzenlediği Türkiye Erişilebilirlik Ödülleri kapsamında Erişilebilir Dijital Uygulamalar kategorisinde birincilik ödülüne layık görüldü.

Uygulamayı Kullanan Çocuk (6 yaş) "Hikâyeyi artık işaret dili ile izliyorum. Hem de alfabe öğreniyorum. Çok beğendim. Hep böyle devamlı farklı hikâyeler olsun istiyorum."

Uygulamayı Kullanan Çocuk (14 yaş) "Daha önce hikâye kitabını okurken kelimenin ne olduğunu hiç anlamıyordum. Anneme sürekli sorardım. Ailem işitme engelli. Türkçe terimleri çok zayıftır. Zorluk çekiyordum. Ama bu uygulamayı görünce gerçekten çok mutlu oldum. Daha önce böyle uygulamalı hiçbir çalışma olmamıştı. Çok mutluyum."